Maatschappelijke ondersteuning
Versterken Sociale basis en Preventieve maatschappelijke ondersteuning
Als gevolg van een aantal maatschappelijke trends zien we dat er een groter beroep wordt gedaan op de sociale basis. Denk hierbij aan vergrijzing, vereenzaming, individualisering, medicalisering. Als gevolg van de corona-crisis zien we bovendien dat de mogelijkheden tot ontplooiing, ontmoeting en ondersteuning onder druk komen te staan (Gelderse impactmonitor, 29 mei 2020). Hoewel we zien dat de sociale basis in Ede zich heeft gemobiliseerd en (veer)krachtig is, zijn er verschillende extra uitdagingen ontstaan voor de sociale basis. Bijvoorbeeld minder bezoekers in de buurt-, wijk-, en dorpshuizen als gevolg van de 1,5 meter maatregel (wat ook tot gevolg heeft dat er minder inkomsten zijn). Bovenal verwachten we als gevolg van de crisis een grotere vraag bij inwoners door onder andere meer eenzaamheid en meer financiële en psychische problematiek.
Bovenstaande ontwikkelingen doen niet alleen een beroep op inwoners, vrijwilligers, mantelzorgers en organisaties, maar ook op de gemeente. Het doet een beroep op onze inventiviteit om de sociale basis verder te versterken. In het actieprogramma versterken sociale basis & preventie wordt dit verder uitgewerkt.
Mantelzorg
Vanwege de toenemende vraag naar zorg wordt goede samenwerking tussen formele en informele zorg steeds belangrijker. Mantelzorgers zijn van grote waarde. Zowel aanbieders van zorg als mantelzorgers geven aan dat er ruimte is voor verbetering in de samenwerking. Het meer serieus nemen van mantelzorgers als partners in de zorg, draagt er, naast goede ondersteuning, aan bij dat mantelzorgers de zorg beter en langer vol kunnen houden. Dit draagt ook bij aan de kwaliteit van leven van de zorgvrager (cliënt van een zorgorganisatie). Daarnaast verwachten we als gevolg van corona een grotere vraag bij inwoners door meer eenzaamheid, meer financiële en psychische problematiek. Dit heeft ook gevolgen voor de belasting en ondersteuningsbehoefte van mantelzorgers.
Sociale Teams
Voor de komende periode verwachten wij dat de middelen die voor het sociaal domein beschikbaar zijn, beperkt zijn. De druk vanuit de maatschappij om binnen het sociaal domein te ontschotten en wetsoverstijgend samen te werken, betekent dat wij met minder middelen inwoners beter kunnen helpen. Complexe casussen worden in één plan van aanpak en met één regisseur uitgewerkt. De ingezette koers om medewerkers Sociale Teams bij de gemeente Ede in dienst te nemen wordt opgevolgd door een verbreding met specialisten uit de WMO, Schuld en Inkomen en Participatie. Voor onze partners betekent dit continuïteit, stabiliteit en betrouwbaarheid.
Preventieve jeugdhulp
Voor wat betreft Preventieve Jeugdhulp zagen we de afgelopen jaren en zien we de komende jaren nog steeds als uitdaging de verschuiving van beschikte jeugdhulp naar preventieve jeugdhulp. We voorzien daarom dat de druk op de preventieve jeugdhulp toe zal nemen, omdat er verder meer vanuit de beschikte jeugdhulp verwezen wordt naar voorliggende voorzieningen. Tevens zien we ook binnen de preventieve jeugdhulp de ontwikkeling van het betrekken van het netwerk bij oplossingen zodat deze duurzaam zijn.
Inburgering en maatschappelijke begeleiding statushouders
De invoering van een nieuw stelsel rond inburgering (per 1-7-2021) betekent dat wij nieuwe processen en producten ontwikkelen zoals een brede intake (uitgevoerd door gemeente en ketenpartners), de ontwikkeling van een persoonlijk Plan Inburgering en Participatie (PIP) en dat wij als gemeente regievoeren over het inburgeringsproces. We organiseren trajecten zodat statushouders sneller integreren doorstromen naar financiële zelfstandigheid via regulier werk. Ook zetten we in op trajecten waardoor de statushouder het inburgeringsexamen op tijd kan behalen. Om de uitbreiding van deze taken uit te voeren wordt de Rijksbijdrage verhoogd en via regelingen uitgekeerd aan de gemeente. Voor onze andere dienstverlening (uitkering, Wmo etc.) gaan we uit van het principe van ’normalisatie’: normaal als het kan, specialistisch als het nodig is.
Volwasseneneducatie
De gemeente Ede staat voor een samenleving waarin iedereen mee kan doen: praktisch- en theoretisch geschoold, jong en oud, met en zonder migratie-achtergrond. Taal, rekenen en digitale vaardigheden zijn hiervoor onmisbaar. Het Rijk heeft een vervolgaanpak opgesteld om die basale vaardigheden te stimuleren bij de 11-15% van de inwoners die hierdoor kansen missen om mee te doen in onze samenleving. Met ingang van 2024 voeren gemeenten zelfstandig regie over de aanpak van basisvaardigheden. Dat doen zij als centrale speler in een netwerk van samenwerkende partijen uit de domeinen onderwijs, werk, gezin, gezondheid en verwante terreinen. We doen dit zoveel mogelijk in samenwerking binnen de Regio Foodvalley.
Onderwijs
Prestatiedruk samenleving
Als maatschappij vragen we veel van onze kinderen: hoge cijfers, goed in zingen, muziek, sporten, goede baan en vooral gelukkig zijn. Voor sommige kinderen is dat fijn, voor sommigen niet. En als kinderen niet kunnen voldoen aan deze hoge verwachtingen, of juist andere talenten hebben, dan zoeken we te vaak de oplossing in diagnoses, behandelingen en extra begeleiding. Dit leidt tot een steeds groter beroep op voorzieningen vanuit de Jeugdwet. Het is van belang om samen met ouders, kindcentra, het onderwijs en de samenleving als geheel andere oplossingen te bedenken die duurzaam werken. Oplossingen die passen binnen de leefwereld van het kind.
Coronacrisis
Het coronavirus heeft een grote impact op de wijze waarop onderwijs en jeugdhulp kan worden geboden. Naar verwachting zal dit ook nog komend jaar een rol blijven spelen. Dit vergt van iedereen veel creativiteit en flexibiliteit. Als gemeente zullen wij hier dan ook creatief mee om moeten gaan om te zorgen dat het kind altijd voorop blijft staan. Dit kan in de toekomst van invloed zijn op de resultaten.
Gezondheidsondersteuning
Alom groeit het bewustzijn dat preventieve inzet winst oplevert, zowel voor de gezondheid als voor de financiën. Zowel het nationale preventieakkoord als de regionale preventiecoalitie in Regio Foodvalley geven hier blijk van.
De coronacrisis laat zien dat mensen met leefstijl gerelateerde aandoeningen als obesitas, hart- en vaatziekten en diabetes type 2 het hoogste risico lopen om ernstig ziek te worden en beduidend meer kans hebben om hieraan te overlijden. In mei 2020 schreven 1900 medisch specialisten hierover een brief aan staatssecretaris Blokhuis.
Daarnaast leidt de toegenomen financiële onzekerheid tot een groter risico op gezondheidsachterstanden. De coronacrisis leidt ook tot minder activiteiten in de wijk waardoor de kans op vereenzaming stijgt en er minder zicht is op kwetsbare inwoners. Het bevorderen van gezondheid wordt hierdoor op meerdere beleidsvelden een thema, zowel fysiek bij de inrichting van de openbare ruimte, in de jeugdgezondheidszorg als in het sociaal domein. Integrale samenwerking met maatschappelijke partners is daarom belangrijk.
Huiselijk geweld
De thema’s vanuit het landelijk programma ‘Geweld hoort nergens thuis’ zijn ook het komende jaar 2021 nog actueel. Het uitvoeringsplan op basis van de Regiovisie 'Veilig thuis in de Vallei' zal de activiteiten die iedere gemeente gaat ondernemen, bevatten.
Er zal landelijk, regionaal en lokaal extra aandacht blijven voor de verbinding tussen zorg en veiligheid. Voor het behalen van deze doelen en resultaten zijn we afhankelijk van medewerking van partners met autonome bevoegdheden uit verschillende ketens.
Landelijk is er inmiddels een impactmonitor 'huiselijk geweld en kindermishandeling'; deze wordt de komende jaren stapsgewijs verder uitgebreid. Wij gaan deze monitor benutten om meer inzicht te krijgen zodat wij ons beleid kunnen verbeteren.